Waarschijnlijk heb je het niet eens door dat je het aan het doen bent: jezelf aan het saboteren. Op een bepaalde manier doen we allemaal aan zelfsabotage, soms bewust, vaak onbewust. Het zijn de momenten waarop we aan onszelf twijfelen en uitdagingen uit de weg gaan. Daar is niets geks aan, het wordt alleen vervelend wanneer het een patroon wordt en je daarmee jezelf gaat ondermijnen. Uiteindelijk kan dit patroon, de zelf-sabotage, je in de weg staan om doelen te bereiken en voluit te leven.
- Wat is zelfsabotage?
- Waarom je jezelf mogelijk saboteert
- De tekenen van zelfsabotage
- Hoe je stopt met zelfsabotage
Wat is zelfsabotage?
Zelfsabotage is vaak een onbewust proces. Je hebt niet eens door dat je tegen jezelf inwerkt, omdat dit een patroon voor je is geworden. Zelf-saboterend gedrag gaat verder dan simpelweg uitstellen van taken die je liever niet doet. Het verwijst naar acties of denkpatronen (bewust of onbewust) die je langetermijndoelen en algemeen welzijn verstoren.
Zelfsabotage kan overal in je leven voorkomen. Bijvoorbeeld wanneer je gezond wil eten, meer wilt sporten, maar ook binnen relaties. Je gaat op die momenten allerlei excuses zoeken om het toch niet te doen. Het lijkt alsof iets je van datgene dat je wilt, af probeert te houden.
Waarom je jezelf mogelijk saboteert
We kunnen zelf onze grootste vijand worden. Er zijn veel redenen waarom we onszelf afhouden van onze eigen verlangens. Stap een is het herkennen van deze redenen:
- Angst voor succes: “Our deepest fear is not that we are inadequate. Our deepest fear is that we are powerful beyond measure.” aldus Marianne Williamson.
Dit klinkt misschien tegenstrijdig—waarom zou je bang zijn voor succes? Maar het kan zo zijn dat succes gevolgen met zich brengt die je liever wilt vermijden, zoals verhoogde verantwoordelijkheid, grotere verwachtingen, of zelfs angst voor een toekomstige mislukking. Het is niet het succes zelf waar we bang voor zijn, maar de extra druk die erbij komt kijken. - Laag zelfbeeld: Die stem in je hoofd die fluistert: “Je bent niet goed genoeg.” Op sommige dagen is deze stem luider dan op andere, maar als je deze consistent hoort, kan het een teken zijn dat je een laag zelfbeeld hebt. Als je een laag zelfbeeld hebt dan gebruik je zelfsabotage vaak als een manier om jouw werkelijkheid in lijn te brengen met je innerlijke negatieve overtuigingen.
Het is een verdedigingsmechanisme—als je expres faalt, voel je dat je de controle hebben over de mislukking, of dat het gewoon een verwachte fout is omdat je nou eenmaal zo bent. - Vermijden van mislukking: Niemand houdt van falen. Maar soms is de angst voor mislukking zo groot dat je het liever niet probeert, dan dat je het risico loopt teleurgesteld te worden. Het is dan beter om jezelf te saboteren en een excuus te hebben, dan je uiterste best te doen en alsnog niet aan jouw hoge verwachtingen kan voldoen.
- Angst voor het onbekende: Verandering kan intimiderend zijn, zelfs als het positief is. Het vertrouwde kan veilig voelen, zelfs als het ongemakkelijk of ongewenst is. Buiten de comfortzone stappen is een nieuwe wereld die je dan niet wil verkennen. Als gevolg daarvan trekken je je misschien onbewust terug en saboteer je jouw eigen vooruitgang.
- Problemen met eigen waarde: Het kan zo zijn dat je voelt dat je geen geluk of succes verdient. Dit kan komen door vroegere ervaringen of diepgewortelde overtuigingen uit je kindertijd. Hierdoor trek je je terug wanneer je dicht bij het bereiken van iets groots bent, omdat je niet gelooft dat je het niet waard bent.
Het begrijpen van de oorzaken van zelfsabotage is een belangrijke stap om het te overwinnen. Zodra je de tekenen van zelfsabotage herkent en begrijpt waarom je het ervaart, kun je leren hoe je je ervan kunt bevrijden. Eindelijk kun je beginnen met het bereiken—en genieten—van succes.
Tekenen van zelf-sabotage
Er zijn veel tekenen van zelf-sabotage om op te letten. Het kunnen herkennen van deze signalen is de eerste stap naar het aanpakken en overwinnen ervan.
- Uitstelgedrag: Voortdurend uitstellen of vermijden van belangrijke taken, zelfs als je weet dat ze cruciaal zijn voor je succes.
- Negatieve gedachten: Jezelf steeds weer bekritiseren of neerhalen in je gedachten.
- Isolatie: Je terugtrekken van vrienden, familie, of collega’s, vooral in tijden van stress of uitdaging. Hierdoor ben je niet in staat om hulp of steun te vragen of te ontvangen.
- Perfectionisme: Het stellen van onbereikbare normen voor jezelf en wachten tot alles “perfect” is voordat je verdergaat. Dit kan het project waar je aan werkt stilleggen, omdat je altijd fouten blijft vinden, waardoor je nooit echt verder komt.
- Ontwijken van feedback: Je verdedigend opstellen wanneer kritiek—zelfs constructieve kritiek—wordt gegeven. Als je feedback niet kunt zien als een hulpmiddel voor groei, kan dat een teken zijn dat je jezelf probeert te beschermen tegen bedreigingen voor je eigenwaarde.
- Schaamte: Constant blijven hangen in eerdere fouten of het gevoel hebben dat je steeds de verkeerde keuzes maakt, kan een teken zijn van zelfsabotage.
Hoe je stopt met zelfsabotage
Stoppen met zelfsabotage vraagt om bewustzijn, geduld en oefening. Er zijn veel manieren waarop je jezelf uit de spiraal van zelfsabotage kan halen zodat je vooruit kan komen. Met deze tools kom je niet alleen af van zelfsabotage, ze gaan je ook helpen om meer vervulling te ervaren.
- Herken je negatieve gedachten patronen.
De volgende keer dat je een negatieve emotie of een actie opmerkt waarvan je wenst dat je die niet had gedaan, vraag jezelf dan af: “Wat dacht ik net voordat ik dit gevoel kreeg of dit ging doen?” Door je bewust te worden van je gedachtepatronen, kun je leren om ze te bevragen, aan te passen of je relatie ermee te veranderen. - Ga terug naar de oorsprong.
Vaak begin je je dag met een goede intentie. Op een zeker moment verlies je die intentie alleen uit het oog. Dat moment ligt vaak nog voor het moment dat je ging scrollen op je telefoon, iets slechts ging eten of online ging shoppen. Dus ga terug naar het moment wat daaraan vooraf ging. Niet alleen die vijf minuten daarvoor, ik wil dat je gaat onderzoeken op welk moment jij jezelf in de steek hebt gelaten en een keuze hebt gemaakt voor iets of iemand anders, waardoor je je slecht ging voelen en een uitweg ging zoeken. - Label je negatieve gedachten.
Begin met te zeggen: “Ik heb de gedachte dat…”. Bijvoorbeeld: “Ik heb de gedachte dat ik uiteindelijk helemaal alleen zal zijn.” Dit herinnert je eraan dat een gedachte slechts een gedachte is, en dat je die niet per se hoeft te geloven of als waarheid hoeft te zien. - Reflecteer op je dromen, waarden en prioriteiten.
Droom groot als het gaat om je doelen—visualisatie gaat over het zien van je succes. Maar vergeet niet dat je veel kleinere stappen moet zetten. Reflecteer regelmatig op je doelen terwijl je eraan werkt om ze te bereiken, dit helpt je gefocust en vastberaden te blijven. - Daag zelf-saboterend gedrag uit.
Vraag jezelf af wat bepaalde acties of het vermijden daarvan voor jou betekenen. Door dit te onderzoeken, kun je je bewust worden van onderliggende angsten en uiteindelijk actie verkiezen boven vermijding. - Neem verantwoordelijkheid.
Het is belangrijk om te erkennen welke rol je speelt in je eigen leven. Soms maken we fouten, en het is essentieel om die te herkennen en te erkennen. Dit is een eerste stap in het begrijpen van je eigen zelf-sabotage. - Oefen zelfcompassie.
Behandel jezelf met dezelfde vriendelijkheid en begrip als je zou doen bij een goede vriend. Onthoud, iedereen heeft tegenslagen. Dus in plaats van vast te lopen in negatieve zelfpraat, is het belangrijk om te erkennen wat er mis is gegaan en ervan te leren om vooruit te komen. - Stel haalbare doelen.
Soms wordt zelf-sabotage in stand gehouden door het gevoel dat je toch niets goed kunt doen, dus je kunt net zo goed doorgaan met jezelf saboteren. In deze momenten is het belangrijk om je zelfvertrouwen op te bouwen, en dit kan door kleinere, haalbare doelen te stellen. Als je jezelf deze kleinere doelen ziet bereiken, zul je merken dat je echt in staat bent om te bereiken wat je wilt, en zal je zelfvertrouwen groeien. - Zoek professionele hulp.
Soms zijn de wortels van zelf-sabotage diep geworteld, mogelijk verbonden met trauma’s of ervaringen uit het verleden. Als je moeite hebt om zelf-sabotage te stoppen, kan het een goed idee zijn om hulp te zoeken.
Heb je nog vragen over zelfsabotage, of wil je weten hoe je hiermee aan de slag kan gaan in coaching en therapie? Stuur me gerust een mailtje! Ik kom snel bij je terug.